Mức tăng cân hợp lý khi mang thai là yếu tố quyết định đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển toàn diện của thai nhi. Việc tăng quá ít hay quá nhiều đều tiềm ẩn rủi ro như suy dinh dưỡng bào thai, sinh non, tiền sản giật hoặc tiểu đường thai kỳ. Vậy đâu là mức cân nặng chuẩn cho từng giai đoạn? Cùng tìm hiểu chi tiết để có một thai kỳ khỏe mạnh.
1. Tại sao tăng cân hợp lý khi mang thai lại quan trọng?
Trong thời gian mang thai, cân nặng của mẹ không chỉ phản ánh sự phát triển của thai nhi mà còn gồm nhiều thành phần khác. Khi đến ngày sinh, trọng lượng bé trung bình khoảng 3-3,5 kg. Nhau thai nặng thêm khoảng 0,5-1 kg, nước ối gần 1 kg, tử cung và tuyến vú tăng thêm 1-2 kg, thể tích máu tăng 1,2-1,5 kg và phần dự trữ mỡ cùng dinh dưỡng của mẹ có thể từ 2-4 kg. Tổng cộng, mức tăng cân hợp lý sẽ dao động trong khoảng 11-16 kg tùy thể trạng ban đầu.
Đây là mức tăng giúp cơ thể mẹ có đủ nguồn lực cho sự lớn lên của thai nhi và vẫn giữ sức khỏe tốt sau sinh. Nếu tăng cân vượt chuẩn, nguy cơ tiểu đường thai kỳ, cao huyết áp hay thai to sẽ cao hơn, khiến việc sinh thường khó khăn. Nếu tăng cân quá ít, bé có thể thiếu dưỡng chất, nhẹ cân hoặc chậm phát triển não bộ.
2. Mức tăng cân hợp lý khi mang thai từng nhóm mẹ bầu
2.1. Với mẹ bầu có cân nặng bình thường
Không phải tất cả mẹ bầu đều có cùng mức tăng cân chuẩn. Tùy vào chỉ số BMI trước mang thai, mức tăng cân được khuyến nghị khác nhau.
Với mẹ có cân nặng bình thường, trong ba tháng đầu nên tăng khoảng 1-2 kg, ba tháng giữa và ba tháng cuối trung bình 0,4 kg mỗi tuần, tổng cả thai kỳ khoảng 11,3-16 kg.
2.2. Với mẹ bầu thiếu cân trước mang thai
Nếu mẹ thiếu cân trước khi mang thai, nhu cầu tăng cân sẽ nhiều hơn để bảo đảm đủ dinh dưỡng cho thai nhi. Trong ba tháng đầu nên tăng khoảng 2 kg, các quý tiếp theo trung bình 0,5 kg mỗi tuần và tổng cộng cả thai kỳ 12,7-18,3 kg.
2.3. Với mẹ bầu thừa cân hoặc béo phì
Ngược lại, mẹ thừa cân hoặc béo phì nên tăng chậm và ít hơn để hạn chế biến chứng. Ba tháng đầu chỉ nên tăng 0,5-1 kg, sau đó khoảng 0,3 kg mỗi tuần, tổng cả thai kỳ 7-11,3 kg.
2.4. Với mẹ mang song thai
Riêng mẹ mang song thai có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn và mức tăng cân khuyến nghị khoảng 16-20,5 kg cho cả thai kỳ. Ở trường hợp này, mẹ nên được bác sĩ theo dõi sát sao để đảm bảo sức khỏe cho cả hai bé.
Sản phẩm tốt được mua nhiều:
>> Men vi sinh hỗ trợ cân bằng đường huyết & tiêu hóa cho mẹ bầu - PERDAYS Probiotic 360 & Vitamin D
3. Hậu quả khi tăng cân không hợp lý trong thai kỳ
Tăng cân quá ít khiến thai nhi chậm phát triển trong tử cung, sinh con nhẹ cân dưới 2,5 kg, tăng nguy cơ sinh non và có thể ảnh hưởng đến trí tuệ, thể chất của trẻ sau này.
Tăng cân quá nhiều lại làm tăng nguy cơ tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ, thai to hoặc kẹt vai khi sinh. Mẹ khó sinh thường, tỷ lệ sinh mổ cao hơn và sau sinh dễ béo phì, khó giảm cân, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Do đó, việc duy trì mức tăng cân hợp lý là chìa khóa để mẹ bầu khỏe mạnh và bé phát triển toàn diện.
4. Làm thế nào để tăng cân hợp lý khi mang thai?
4.1. Chế độ dinh dưỡng khoa học
Chế độ dinh dưỡng khoa học đóng vai trò quan trọng nhất. Mẹ nên ăn đa dạng thực phẩm để đảm bảo cung cấp đầy đủ tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tinh bột nên chiếm khoảng một nửa khẩu phần, ưu tiên gạo lứt, khoai, ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp năng lượng ổn định. Đạm từ thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ mỗi ngày khoảng 70 -100 g giúp xây dựng tế bào và mô cho thai nhi. Chất béo tốt từ dầu oliu, quả bơ, các loại hạt giúp hấp thu vitamin tan trong dầu. Rau xanh đậm và hoa quả tươi cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa.
Ngoài ra, mẹ cần chú trọng bổ sung các vi chất thiết yếu. Sắt và acid folic giúp ngừa thiếu máu và dị tật ống thần kinh. Canxi và vitamin D hỗ trợ phát triển xương và răng cho bé. DHA và Omega-3 giúp hoàn thiện não bộ và thị giác. Kẽm và i-ốt quan trọng cho chiều cao, cân nặng và trí tuệ của trẻ.
Để tránh tăng cân quá nhanh, mẹ nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày, hạn chế đồ ngọt, thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có gas và cồn. Uống đủ nước và chọn nước ấm, trà thảo mộc nhẹ sẽ giúp tiêu hóa tốt hơn.
Tư vấn combo sử dụng từng giai đoạn thai kỳ: TẠI ĐÂY
4.2. Sinh hoạt và luyện tập
Bên cạnh chế độ ăn, lối sống lành mạnh cũng giúp mẹ kiểm soát cân nặng tốt hơn. Mẹ nên ngủ đủ khoảng 8 giờ mỗi ngày, kết hợp giấc ngủ trưa ngắn để cơ thể hồi phục. Luyện tập nhẹ nhàng như yoga cho bầu, đi bộ hoặc bơi lội giúp cải thiện tuần hoàn, giảm đau lưng, giảm stress và kiểm soát cân nặng.
Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng bằng cách nghe nhạc nhẹ, trò chuyện với người thân hay thực hành thiền. Đặc biệt, mẹ nên khám thai định kỳ và theo dõi cân nặng thường xuyên để bác sĩ kịp thời điều chỉnh chế độ ăn và vận động phù hợp.
5. Giải pháp dinh dưỡng bổ sung an toàn cho mẹ bầu
Ngoài chế độ ăn uống hàng ngày, mẹ bầu có thể sử dụng thêm sản phẩm bổ sung để đảm bảo cân bằng vi chất.
Perdays Pregnancy Key Essentials & DHA – Vitamin Tổng Hợp, Khoáng Chất & DHA Cho Mẹ Bầu là lựa chọn được nhiều mẹ tin tưởng nhờ:
-
Cung cấp Folic Acid, Sắt, I-ốt, Kẽm, Selen, Vitamin A – D3 – nhóm B và DHA tinh khiết.
-
Hỗ trợ ngăn thiếu máu, giảm mệt mỏi, tăng sức đề kháng.
-
Giúp thai nhi phát triển não bộ, thị giác, hệ thần kinh và xương.
-
Công thức dễ hấp thu, không gây buồn nôn hay táo bón.
Đây là giải pháp toàn diện giúp mẹ duy trì tăng cân hợp lý khi mang thai và nuôi dưỡng thai kỳ khỏe mạnh.
FAQs – Câu hỏi thường gặp về tăng cân thai kỳ
1. Tăng cân ít nhưng thai nhi phát triển bình thường có đáng lo?
Nếu bé phát triển theo đúng chuẩn cân nặng và chiều dài thì mẹ không cần quá lo, nhưng vẫn cần theo dõi thường xuyên và bổ sung dinh dưỡng hợp lý.
2. Ăn nhiều hoa quả có giúp kiểm soát cân nặng tốt không?
Hoa quả giàu vitamin và chất xơ nhưng nếu ăn quá nhiều loại ngọt (xoài, nho, mít) có thể gây tăng cân nhanh. Cần cân đối với rau xanh và thực phẩm khác.
3. Mẹ bầu bị thừa cân có nên ăn kiêng?
Không nên ăn kiêng nghiêm ngặt. Mẹ chỉ cần chọn thực phẩm ít đường, ít chất béo xấu, tăng cường rau xanh và protein nạc.
4. Khi nào nên bắt đầu bổ sung DHA và vitamin tổng hợp?
Ngay từ khi chuẩn bị mang thai hoặc phát hiện có thai. Việc duy trì đều đặn trong suốt thai kỳ và giai đoạn cho con bú sẽ mang lại lợi ích tối ưu.
5. Có cần cân nặng đúng chuẩn từng tuần không?
Không nhất thiết. Điều quan trọng là mức tăng tổng thể theo từng quý và thai nhi phát triển đúng theo biểu đồ tăng trưởng.
