Cách bổ sung sắt đúng cách cho mẹ bầu và mẹ sau sinh

Sắt là một trong những khoáng chất quan trọng nhất đối với phụ nữ mang thai và sau sinh. Vai trò của sắt không chỉ giới hạn ở việc hình thành hồng cầu, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hệ miễn dịch, sự phát triển của não bộ và khả năng vận chuyển oxy trong cơ thể. Thiếu sắt có thể khiến mẹ mệt mỏi, dễ bị chóng mặt, thậm chí làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ và giai đoạn hậu sản.

Tuy nhiên, không phải ai cũng biết bổ sung sắt như thế nào cho đúng. Nếu bổ sung thiếu, cơ thể không đủ sắt để tạo máu; nếu bổ sung quá mức, có thể gây táo bón, buồn nôn hoặc các vấn đề về tiêu hóa. Bài viết này Perdays sẽ hướng dẫn chi tiết cách bổ sung sắt đúng cách cho mẹ bầu và mẹ sau sinh, đồng thời gợi ý giải pháp bổ sung sắt hiệu quả và an toàn.

1. Tại sao mẹ bầu cần bổ sung sắt?

Khi mang thai, thể tích máu của người mẹ tăng lên khoảng 50% so với trước khi mang thai để đáp ứng nhu cầu nuôi dưỡng thai nhi và nhau thai. Đồng thời, thai nhi cần một lượng lớn sắt để phát triển hệ tuần hoàn và dự trữ cho những tháng đầu sau sinh.

Nếu không được bổ sung đủ, mẹ bầu rất dễ bị thiếu máu thiếu sắt tình trạng chiếm tới 40–50% ở phụ nữ mang thai tại Việt Nam. Hậu quả của thiếu máu thiếu sắt trong thai kỳ có thể bao gồm:

• Mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, dễ bị hoa mắt, chóng mặt.

• Tăng nguy cơ sinh non hoặc trẻ nhẹ cân.

• Tăng khả năng băng huyết sau sinh và nhiễm trùng hậu sản.

• Ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ và thể chất của trẻ.

2. Nhu cầu sắt của mẹ bầu và mẹ sau sinh

Mẹ bầu:

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phụ nữ mang thai cần khoảng 27–30 mg sắt mỗi ngày. Con số này cao gấp đôi so với phụ nữ bình thường vì ngoài nhu cầu của mẹ, còn phải đáp ứng nhu cầu phát triển của thai nhi và nhau thai. WHO cũng khuyến cáo mẹ bầu nên bổ sung sắt kết hợp acid folic ngay từ khi phát hiện mang thai cho đến ít nhất 1 tháng sau sinh.

Mẹ sau sinh:

Sau khi sinh, mẹ vẫn cần bổ sung sắt để:

• Bù đắp lượng máu mất trong quá trình sinh nở.

• Hỗ trợ hồi phục thể trạng.

• Duy trì nguồn sắt dự trữ cho quá trình cho con bú.

Nhu cầu sắt của mẹ sau sinh khoảng 18–21 mg/ngày (cao hơn so với phụ nữ không mang thai nhưng thấp hơn so với giai đoạn thai kỳ). Nếu sinh thường và mất máu nhiều, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung liều cao hơn trong vài tuần đầu sau sinh.

3. Cách bổ sung sắt qua chế độ ăn

Thực phẩm là nguồn sắt an toàn và thân thiện nhất với cơ thể. Chế độ ăn giàu sắt không chỉ giúp bổ sung khoáng chất mà còn cung cấp nhiều vitamin và dưỡng chất khác.

Nguồn sắt động vật (Heme iron) dễ hấp thu hơn:

• Thịt đỏ (thịt bò, thịt bê, thịt cừu).

• Gan, tim, thận động vật (lưu ý không ăn quá nhiều gan vì chứa nhiều vitamin A).

• Hải sản như nghêu, sò, hàu, cá hồi, cá ngừ.

Nguồn sắt thực vật (Non-heme iron) hấp thu kém hơn nhưng tốt cho sức khỏe:

• Rau xanh đậm: rau bina, cải bó xôi, rau dền, bông cải xanh.

• Các loại đậu: đậu lăng, đậu đen, đậu đỏ.

• Ngũ cốc nguyên cám, hạt bí, hạt hướng dương.

• Trái cây bổ sung sắt: mận khô, nho khô, táo, lựu.

Mẹo tăng khả năng hấp thu sắt từ thực phẩm:

• Ăn cùng thực phẩm giàu vitamin C (cam, chanh, kiwi, dâu tây) để tăng hấp thu sắt.

• Tránh ăn/uống trà, cà phê hoặc sữa cùng bữa ăn chứa sắt vì chúng ức chế hấp thu.

4. Bổ sung sắt qua viên uống khi nào cần?

Nếu chế độ ăn không đáp ứng đủ nhu cầu hoặc xét nghiệm máu cho thấy lượng ferritin thấp, mẹ cần bổ sung sắt qua viên uống hoặc dung dịch.

Các dạng sắt thường gặp:

• Sắt vô cơ (sắt sulfat, sắt fumarate): hàm lượng cao, giá thành rẻ nhưng dễ gây táo bón, buồn nôn.

• Sắt hữu cơ (sắt bisglycinate, sắt gluconate): dễ hấp thu, ít gây kích ứng dạ dày và táo bón.

Cách uống sắt đúng:

• Uống lúc bụng đói để tăng hấp thu.

• Kết hợp với vitamin C (nước cam, nước chanh).

• Không uống cùng sữa, canxi, trà hoặc cà phê.

• Uống nhiều nước và ăn nhiều chất xơ để giảm táo bón.

5. Lưu ý riêng cho mẹ bầu và mẹ sau sinh

Đối với mẹ bầu:

• Nên bắt đầu bổ sung sắt ngay từ khi có kế hoạch mang thai hoặc ít nhất từ tam cá nguyệt đầu tiên.

• Chia nhỏ liều uống nếu thấy buồn nôn khi uống một lần.

• Kết hợp bổ sung acid folic để ngăn ngừa dị tật ống thần kinh cho thai nhi.

Đối với mẹ sau sinh:

• Nếu sinh thường và mất máu nhiều, nên bổ sung sắt liều cao hơn trong 4–6 tuần đầu.

• Vẫn nên duy trì bổ sung sắt ít nhất 3 tháng sau sinh, đặc biệt với mẹ cho con bú.

• Kết hợp ăn uống đầy đủ để phục hồi sức khỏe và đảm bảo nguồn sữa chất lượng.

Với những mẹ khó hấp thu sắt qua chế độ ăn hoặc gặp tác dụng phụ khi uống viên sắt thông thường, Perdays Iron là lựa chọn đáng cân nhắc. Sản phẩm chứa sắt hữu cơ kết hợp vitamin C và acid folic, giúp:

• Tăng khả năng hấp thu sắt lên mức tối ưu.

• Giảm nguy cơ táo bón, buồn nôn và nóng trong.

• Đáp ứng đủ nhu cầu sắt hằng ngày cho mẹ bầu và mẹ sau sinh.

Ngoài ra, Perdays Iron được sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, dễ uống, phù hợp với hệ tiêu hóa nhạy cảm của phụ nữ mang thai và cho con bú. Mẹ có thể tham khảo thêm các sản phẩm bổ sung sắt từng giai đoạn để được tư vấn liều lượng phù hợp.

Kết luận

Bổ sung sắt đúng cách là chìa khóa giúp mẹ bầu và mẹ sau sinh duy trì sức khỏe, ngăn ngừa thiếu máu và đảm bảo sự phát triển toàn diện của bé. Hãy kết hợp chế độ ăn giàu sắt với sản phẩm bổ sung phù hợp, đồng thời thăm khám định kỳ để điều chỉnh liều lượng theo nhu cầu thực tế.

Một cơ thể khỏe mạnh và nguồn sắt dự trữ dồi dào sẽ giúp mẹ có đủ năng lượng, tinh thần thoải mái và sức đề kháng tốt để đồng hành cùng con trong những năm tháng đầu đời.